F-4E / F-16A PILOT
USAF
80th FIGHTER SQUADRON
KUNSAN AFB, SOUTH KOREA
Άνω: Ο Σμηναγός (Ι) Τed Harduvel ήταν το πρότυπο ενός πιλότου μαχητικών. Ψηλός, με μεγάλες πλάτες, πολύ γοητευτικός με θεληματικό πιγούνι, θα έλεγε κανείς ότι ήταν ένας σταρ του κινηματογράφου. Ηταν απόφοιτος του Σχολείου Όπλων Τακτικής της USAF (FWS) το αντίστοιχο του Top Gun του Ναυτικού. Το προσωνύμιό του ήταν "Gamble" (Tζογαδόρος) ωστόσο μόνο αυτό δεν ήταν. Το παρατσούκλι αυτό στην πραγματικότητα αφορούσε έναν πιλότο που πάντα υπολόγιζε κάθε ενδεχόμενο και πιθανότητα. Το 1982 σε ηλικία 35 ετών είχε ήδη προϋπηρεσία 11 ετών ως πιλότος μαχητικών και ήταν ένας από τους πιο έμπειρους που επιλέχθηκαν να πετάξουν με το νέο τότε F-16 Fighting Falcon. Ένα αεροπλάνο με πολλές πρωτιές. Υπερηχητικό, με ένα κινητήρα πλήρως ηλεκτρονικό. Κομψό, ελαφρύ και θανάσιμο με το σύστημα ελέγχου πτήσης του να αποτελείται από χιλιόμετρα καλωδίων αντί για συρματόχοινα και τροχαλίες που ανά πάσα στιγμή μπορούσαν να σπάσουν. Αυτό όμως ήταν τόσο το δυνατό όσο και το αδύνατο σημείο του και όπως όλα τα πρωτότυπα, έτσι και το F-16 είχε τα ελαττώματά του. Ο Τed Harduvel το γνώριζε και ήταν ο λόγος που δεν εμπιστευόταν το F-16. Είχε πει στη σύζυγό του ότι αν ποτέ συντριβόταν αυτό θα οφειλόταν στο αεροπλάνο και όχι στον ίδιο. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο προφητικός στα λόγια του. (Janet Sciales, σχολιασμός Myron Papadakis)
Κάτω: Ένα F-16Α Fighting Falcon Βlock 15 της 80ης Μοίρας Μαχητικών, ίδιο με αυτό με το οποίο κατέπεσε ο άτυχος Ελληνοαμερικανός πιλότος. To F-16 είναι ένα μοντέρνο μαχητικό αεροσκάφος κατασκευασμένο στις ΗΠΑ. Σχεδιασμένο ως ένα ελαφρύ μαχητικό δίωξης-βομβαρδισμού είναι ίσως το πιο πετυχημένο στον τομέα αυτό. Οι μεγάλες του δυνατότητες σε ταχύτητα, ευελιξία, ικανότητα στροφής και περιστροφής το κάνουν έναν από τους πιο δύσκολους αντιπάλους στον αέρα. Το F-16 κατασκευάστηκε από την General Dynamics. Το 1993 η General Dynamics πωλήθηκε στην Lockheed Corporation, τώρα Lockheed Martin. Υπηρετεί σε 24 χώρες, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, όπου από το 1988 αποτελεί τον κύριο τύπο μαχητικού. Πιθανόν να είναι το πιο διαδεδομένο Δυτικό μαχητικό αεροσκάφος, αφού έχουν κατασκευαστεί πάνω από 4000 αεροσκάφη. (USAF & Wikipedia)
O Ted Harduvel γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1947. Ήταν γιός του Θεοδοσίου Χαρδούβελη του Θεοδώρου (Theodosius Theodore Harduvel) ο οποίος μετανάστευσε περί το 1900 στις ΗΠΑ και καταγόταν από το Λεωνίδιο και την Πουλήθρα της Αρκαδίας στην Πελοπόννησο. Προκειμένου να αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα κατατάχτηκε στον Αμερικανικό Στρατό και πολέμησε κατά τον Ά ΠΠ στην Γαλλία. Εκεί άλλαξε το επώνυμό του από Harduvelos σε Ηarduvel. Επιστρέφοντας παντρεύτηκε με την Margaret M. Cooper η οποία είχε καταγωγή από την Αγγλία και το Λουξεμβούργο. Εκτός από τον Ted το ζευγάρι απέκτησε αλλά δυο παιδιά. Τον John Harduvel, απόφοιτο του ΜΙΤ στην αεροναυπηγική, ο οποίος εργάστηκε στην ΜcDonnel Douglas, και την Maria Harduvel η οποία είναι τεχνικός υπερήχων. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1971, ο Ted κατατάχθηκε στην USAF. Την περίοδο εκείνη έκανε το μεταπτυχιακό του στη Φυσική στο πανεπιστήμιο του Illinois στο Chicago με τον πόλεμο του Βιετνάμ να είναι σε εξέλιξη. Επειδή ο Ted είχε χαμηλό αριθμό στην κληρωτίδα της κατάταξης για υποχρεωτική θητεία στη Νοτιοανατολική Ασία ήταν σχεδόν σίγουρο ότι θα τον καλούσαν για υπηρεσία στο πεζικό. Δεδομένου ότι ήταν απόφοιτος κολεγίου, προτίμησε να καταταγεί στην USAF. To 1971 εντάχθηκε στη Σχολή Δοκίμων Αξιωματικών (Officer Candidate School - OCS) και το 1972 επιλέχθηκε για ιπτάμενος. Ολοκλήρωσε την βασική πτητική του εκπαίδευση στο Texas και διατάχθηκε να συνεχίσει την εκπαίδευση του ως πιλότος μαχητικών στην Αεροπορική Βάση MacDill το Δεκέμβριο του 1972. Τον Μάρτιο του 1973, κατά την παραμονή του εκεί γνώρισε την σύζυγο του, Janet Sciales η οποία ήταν ελληνικής και ιταλικής καταγωγής. Ήταν τόσο υπερήφανος για τις ρίζες του που της είπε:
«Είμαι Σπαρτιάτης,θα γυρίσω σπίτι είτε με την ασπίδα μου, είτε πάνω σε αυτή». (Ή ΤΑΝ Ή ΕΠΙ ΤΑΣ)
Την περίοδο μεταξύ 1973 και 1977 υπηρέτησε με την USAFE στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Αεροπορική Βάση Hahn στην Γερμανία. Εκεί του απονεμήθηκε ο τίτλος του καλύτερου νέου αεροπόρου (Junior Officer of the Quarter). Το 1977 μετατέθηκε και πάλι στην Αεροπορική Βάση ΜαcDill όπου ανέλαβε χρέη εκπαιδευτή στα F-4 Phantom. To φθινόπωρο του 1978 επιλέχθηκε να παρακολουθήσει το Σχολείο Όπλων Τακτικής της USAF (Fighter Weapons School), την αντίστοιχη δηλαδή σχολή με το Top Gun του Ναυτικού στην Αεροπορική Βάση Nellis στην έρημο της Nevada. Αποφοίτησε επιτυχώς και επέστρεψε στην ΜcDill, ενώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους απέκτησε με την Janet την κόρη τους Kiki. To καλοκαίρι του 1980 επιλέχθηκε να εκπαιδευτεί στο νέο μαχητικό της USAF, το F-16 Fighting Falcon. Κατά την υπηρεσία του με την 13η Μοίρα Μαχητικών κέρδισε τον διαγωνισμό Top Gun Turkey Shoot ως ο καλύτερος πιλότος μεταξύ των διαγωνιζομένων Μοιρών. Παράλληλα ήταν υπεύθυνος αξιωματικός αναφορικά με τα όπλα της Πτέρυγας τόσο για τα F-4E όσο και για τα F-16. Τον Μάρτιο του 1982, έλαβε διαταγές για μετεγκατάσταση στην Κορέα όπου εντάχθηκε στην 80η Μοίρα Μαχητικών. Οι διακρίσεις συνεχίστηκαν με την απονομή του βραβείου Top Gun, δυο εβδομάδες πριν το θάνατο του κατά την συντριβή του με ένα F-16 της Μοίρας. Η τραγική κατάληξη του Σμηναγού (Ι) Harduvel έλαβε χώρα στις 15 Νοεμβρίου 1982, κοντά στην Αεροπορική Βάση Kunsan, στην Νότια Κορέα. Ο Ted ως ένας πολύ έμπειρος χειριστής και εκπαιδευτής ήταν επικεφαλής μιας τριάδας μαχητικών F-16A σε μια εκπαιδευτική πτήση ρουτίνας. Οι δυο άλλοι πιλότοι που πετούσαν μαζί του ήταν ο Σμηναγός (Ι) David L. Moody, για τον οποίο γινόταν η πτήση αυτή, και ο Σμηναγός (Ι) Andy C. Denny που πετούσε λίγο πιο πίσω από τα αλλά δυο αεροπλάνα. Τα μαχητικά πετούσαν σε ένα ύψος 5000 ποδιών με ταχύτητα περί τους 480 κόμβους. Μετά από 8 λεπτά πτήσης ο Harduvel ανέφερε.
«O Νο.1 έχει πρόβλημα. Νο.2 συνόδεψε με. Νο.3 συνέχισε σύμφωνα με το σχέδιο πτήσης».
Μετά την αναφορά αυτή ο Harduvel ξεκίνησε μια κλειστή αριστερή στροφή κατευθυνόμενος πίσω στην Kunsan. Πριν ο Moody βρεθεί σε σχηματισμό μαζί του ο Harduvel μπήκε σε μια ελαφριά νέφωση από την οποία βγήκε, πριν όμως εισέλθει πλέον σε πυκνή νέφωση. Τόσο ο Moody όσο και ο Denny κατέθεσαν ότι την τελευταία φορά που είδαν το αεροπλάνο του Ted, πετούσε φυσιολογικά. Αν και δεν υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες των τελευταίων λεπτών της πτήσης του, ο Harduvel για κάποιο λόγο έχασε τον προσανατολισμό του στα σύννεφα και ακούσια έβαλε το αεροπλάνο του σε βύθιση και χτύπησε στην πλαγιά μιας οροσειράς υπό γωνία περί τις 60 μοίρες και με τις πτέρυγες σε οριζόντια θέση. Ο Σμηναγός (Ι) Harduvel σκοτώθηκε και το αεροπλάνο καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά.
Πέντε ώρες αργότερα αξιωματικοί της USAF επισκέφθηκαν το σπίτι του Harduvel στα προάστια της Tampa. Η Janet Harduvel άνοιξε την πόρτα, κοίταξε τους αξιωματικούς και είπε:
"Είμαι χήρα";
Πέρασαν πολλές ημέρες μέχρι η Αεροπορία να καταφέρει να περισυλλέξει ότι απέμεινε από την σορό του Ted και να τον κηρύξει επίσημα νεκρό. Στην κηδεία του μνημόνευσαν την απώλεια ενός από τους καλύτερους που είχε η USAF. Έδωσαν στην Janet μία σημαία, ένα μετάλλιο και της ανακοίνωσαν ότι ο άτυχος Harduvel θα προαγόταν στο βαθμό του Επισμηναγού μετά θάνατον. Ωστόσο η συνέχεια δεν ήταν η αναμενόμενη. Έριξαν το φταίξιμο στο νεκρό, και κατέταξαν το ατύχημα ως σφάλμα του πιλότου. Η Janet δεν μπορούσε να το δεχτεί. Ο Ted δεν ήταν ένας απείρος πιλότος. Είχε περισσότερες ώρες στο F-16 από ότι οποιοσδήποτε άλλος πιλότος στην USAF. Ήταν εκπαιδευτής σε πτήσεις δι’οργάνων και ήταν απόφοιτος του Σχολείου Όπλων Τακτικής της Αεροπορίας στην Αεροπορική Βάση Nellis, το αντίστοιχο Σχολείο με το TOP GUN του Ναυτικού των ΗΠΑ. Στην πραγματικότητα είχε αποφοιτήσει ως ο κορυφαίος της σειράς του, επιτυγχάνοντας υψηλές βαθμολογίες σε όλους τους τομείς. Η Janet αποφάσισε ότι θα έδινε μάχη για να καθαρίσει το όνομα του συζύγου της. Το ατύχημα του Ted ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για τους πιλότους της USAF οι οποίοι συνειδητοποίησαν ότι, αν κάποιος σαν τον ‘Gamble’ με τις ικανότητες του μπορούσε να σκοτωθεί στο F-16 τότε θα μπορούσαν να σκοτωθούν όλοι τους. Αμέσως μετά την ταφή του Ted η Janet ξεκίνησε να παίρνει συνεντεύξεις από άλλους πιλότους προσπαθώντας να καταλάβει τι ήταν αυτό που ήθελε να συγκαλύψει η υπηρεσία. Από την πρώτη στιγμή η Αεροπορία έδειχνε βέβαιη ότι επρόκειτο για λάθος πιλότου. Επειδή ο Ted είχε πεθάνει μία βροχερή ημέρα, σε μια πλαγιά μιας οροσειράς στην άλλη άκρη του κόσμου, κανείς δεν περίμενε ότι η χήρα του θα ξεκινούσε μία ανεξάρτητη έρευνα. Ο δικηγόρος που θα βοηθούσε την Janet ήταν ο Howard Acosta ο οποίος είχε ως βοηθούς δύο ερευνητές αεροπορικών ατυχημάτων, επίσης δικηγόρους, τον Sam Taylor και τον Myron Papadakis. Ο τελευταίος ήταν και αυτός Ελληνοαμερικανός, πρώην πιλότος σε αεροπλανοφόρα του Αμερικανικού Ναυτικού, ενώ στην πραγματικότητα, ο Sam Taylor ήταν ο μέντορας του στην διερεύνηση αεροπορικών ατυχημάτων. Σύμφωνα με τον Papadakis:
«Ένιωσα συμπάθεια για τoν Harduvel και ουσιαστικά ταυτίστηκα μαζί του. Όπως εγώ ήταν Έλληνας, γιος ενός Έλληνα μετανάστη. Η χήρα του ήταν επίσης μισή Ελληνίδα και ο συνδυασμός αυτός μου έφερε μνήμες του πατέρα μου ο οποίος ήταν ένας νεαρός μετανάστης στην Νέα Υόρκη. Θυμάμαι τον πατέρα μου να λέει, ποτέ μη γυρίσεις την πλάτη σου σε έναν άλλον Έλληνα εάν μπορείς να τον βοηθήσεις. Στην ηλικία των 42 ετών βρισκόμουνα πλέον σε μία τέτοια περίπτωση».
Η Janet που ήταν πρόθυμη να πολεμήσει μέχρι τέλους είπε στον Παπαδάκη.
«Εάν πιστέψω την Αεροπορία, τότε πρέπει ο Ted να ξέχασε όλη την εκπαίδευςή του στην ενόργανη πτήση, να ξέχασε ότι είχε μάθει τα τελευταία 10 χρόνια που πετούσε και ξαφνικά να έγινε ο πιο χαζός άνθρωπος σε μια στιγμή. Θα σου πω, εγώ δεν πιστεύω τίποτα, εσύ τι πιστεύεις»;
Αυτή ήτανε η αρχή μίας μάχης την οποία η Janet δεν ήταν πρόθυμη να χάσει.
'Ανω: Μετά την επιστροφή του από την Αεροπορική Βάση Hahn της Γερμανίας o Harduvel ανέλαβε χρέη εκπαιδευτή στα F-4Ε Phantom II της USAF, μετά την φοίτησή του στο Σχολείο Εκπαιδευτών, στην Αεροπορική Bάση Homestead. Στη συνέχεια φοίτησε στη Σχολή Όπλων Τακτικής (FWS) της USAF στην Αεροπορική Bάση Nellis. Kατόπιν μετατέθηκε στην Αεροπορική Bάση MacDill και συγκεκριμένα στην 13η Mοίρα Τακτικών Μαχητικών, η οποία την συγκεκριμένη περίοδο, είχε αναλάβει χρέη εκπαίδευσης πληρωμάτων που προορίζονταν για τα Phantom. Eκείνες τις ημέρες ο Τed ως μέλος των Πάνθηρων κέρδισε το βραβείο του διαγωνισμού Top Gun Turkey Shoot. Παρατηρήστε το σήμα του FWS στον ώμο του καθώς επίσης και το διάκοσμο στο κράνος του το οποίο φέρει το νούμερο 13 της Μοίρας του καθώς επίσης και τις νυχιές των Πανθήρων. (Gerrit Kok collection and Janet Sciales)
Μέση: Ο Ted σε χαρούμενη διάθεση μπροστά από το Μοιρόσημο της 10ης Μοίρας Τακτικών Μαχητικών, που επιχειρούσε με F-4E Phantom II από την Αεροπορική Βάση Hahn της Γερμανίας, κατά την πρώτη επιχειρησιακή τπυ ανάπτυξη στο εξωτερικό. (Janet Sciales)
Κάτω: Προσωπικό της 50ης Πτέρυγας Τακτικών Μαχητικών της USAF στην Αεροπορική Βάση Hahn της Γερμανίας περιμένουν να καταλαγιάσουν οι κακές καιρικές συνθήκες προκειμένου να οδηγήσουν ένα F-4 έξω από το υπόστεγο προς τον διάδρομο κατά τη διάρκεια της άσκησης "Salty Rooster" στις 15 Απριλίου 1978. Το F-4Ε είναι εξοπλισμένο με ένα ατρακτίδιο ηλεκτρονικού πολέμου τύπου AN/ALQ-119. (USAF)
Αριστερά: Ένα F-4E Phantom ΙΙ της 31ης Πτέρυγας Τακτικών Μαχητικών της USAF στην Αεροπορική Βάση Homestead περιμένει την επόμενη εκπαιδευτική πτήση. Στην βάση αυτή ο Harduvel φοίτησε στο Σχολείο Εκπαιδευτών του Phantom. Στην Homestead εκπαιδεύτηκαν τα πρώτα πληρώματα των F-4E της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, πριν την παράδοσή τους μέσω του προγράμματος "Peace Icarus", το 1974. (Eric Tamer)
'Ανω: To F-16A Block 15D, #810692 ήταν το μαχητικό με το οποίο ο Ελληνοαμερικανός πιλότος έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια μίας εκπαιδευτικής πτήσης σε χαμηλό ύψος, κοντά στην Taejon της Νότιας Κορέας. Η κυριότερες αλλαγές της έκδοσης Block 15 ήταν τα μεγαλύτερα οριζόντια σταθερά (ουραίες πτέρυγες), η προσθήκη δύο πυλώνων κάτω από τον αεραγωγό, το βελτιωμένο ραντάρ τύπου AN/APG-66(V)2 και η αυξημένη δυνατότητα μεταφοράς φορτίου στους πτερυγικούς πυλώνες. Επιπλέον απέκτησαν και ασφαλείς επικοινωνίες με την προσθήκη ασυρμάτων UHF, Have Quick II. H αύξηση των οριζόντιων σταθερών κατά 30% προήλθε από την προαναφερθείσα αύξηση του βάρους που δέχονταν πλέον οι πυλώνες. Το Block 15 είναι η πιο πολυκατασκευασμένη έκδοση με 983 αεροπλάνα με το τελευταίο να παραδίδεται το 1996 στην Ταϋλάνδη. Σύμφωνα με τον Myron Papadakis: «Κατά την γνώμη μου το πόρισμα που συμπέραινε ότι το ατύχημα οφειλόταν σε σφάλμα του Ted προέκυψε μόνο και μόνο για να διασφαλιστούν οι πωλήσεις του μαχητικού. Με τον καιρό τα προβλήματα που αφορούσαν την καλωδίωση και την μόνωσή τους διορθώθηκαν. Πολλά αεροπλάνα χάθηκαν και πιλότοι σκοτώθηκαν. Τώρα όμως έχει ωριμάσει και πρόκειται για ένα εξαιρετικό, ευέλικτο ελαφρύ μαχητικό». Ποιός ξέρει άλλωστε. Ίσως ο άδικος χαμός του Theodore Harduvel να ήταν ο λόγος πίσω από την επίλυση των προβλημάτων αυτών και ο λόγος για τον οποίο το F-16 έγινε το βασικό μαχητικό αεροσκάφος των χωρών του ΝΑΤΟ και των συμμάχων τους στις ημέρες μας. (Τom Cooper)
Above: Ο Myron Phillipos “Pappy” Papadakis γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1940. Ήταν γιος ενός Έλληνα μετανάστη ο οποίος ήρθε μόνος του στις ΗΠΑ, σε ηλικία 16 ετών, και κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στον Αμερικανικό Στρατό (US Army), ως εκπαιδευτής ασκήσεων. Απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα αποφοιτώντας με άριστα από το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια και μετά από χρόνια καριέρας συνταξιοδοτήθηκε ως ερευνητής χημικός και επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίου. (Dr. Phillipos E. Papadakis) Ο Pappy αποφοίτησε με πτυχίο μηχανικής από το Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα το 1963, υπηρέτησε ως αξιωματικός και χειριστής του Αμερικανικού Ναυτικού, σε διάφορα αεροπλανοφόρα. Ολοκληρώνοντας επιτυχώς την πρώτη του θητεία και κάνοντας χρήση του δικαιώματος ανακατάταξης επανήλθε για δεύτερη θητεία, αυτή την φορά ως Ερευνητής του Ναυτικού και Δοκιμαστής Πιλότος (Navy Research and Development Test Pilot). Στη συνέχεια εργάστηκε ως χειριστής πολιτικών αερογραμμών για τη Delta Airline Inc. και πέταξε τόσο σε δρομολόγια πτήσεων εσωτερικού όσο και σε διεθνής πτήσεις. Υπήρξε κυβερνήτης πολλών τύπων αεροσκαφών όπως B737, B727, B757, B767, Lockheed Tri Star και Boeing 767-400NG. Το προσωπικό του ημερολόγιό πτήσεων δείχνει 23.500+ ώρες πτήσης χωρίς ατυχήματα σε 40 διαφορετικούς τύπους αεροσκαφών. Έχει εκτελέσει επίσης έναν μεγάλο αριθμό από επιτυχημένες προσνηώσεις σε διάφορα αεροπλανοφόρα του US Navy, όπως το το USS Shangri La CV38, το USS Lake Champlain CVS39, το USS Essex CVS9, το USS Wasp CVS11 και το USS Lexington CVS16. Ο Pappy παρακολούθησε τη Νομική Σχολή από όπου αποφοίτησε με διδακτορικό το 1974. Είναι πολυγραφότατος συγγραφέας και μεταξύ των εκδόσεών του συμπεριλαμβάνονται δύο νομικά βιβλία, που σήμερα θεωρούνται σημείο αναφοράς και πάνω από 40 επαγγελματικά άρθρα σε περιοδικά. Στη διάρκεια της ζωής του, έχει αξιολογήσει, διερευνήσει και βοηθήσει σε διάφορες δίκες που αφορούσαν πάνω από 450 ξεχωριστά αεροπορικά ατυχήματα. Η Διεθνής Εταιρεία Ερευνητών Αεροπορικής Ασφάλειας (ISASI) του απένειμε το ετήσιο βραβείο Jerome Lederer International Air Safety 2013 που υποδηλώνει την τεχνική αριστεία στη διερεύνηση ατυχημάτων αεροσκαφών. Στον ελεύθερο χρόνο του, ο Παπαδάκης έχει διδάξει Αεροπορικό Δίκαιο και Νομικό Δίκαιο περί Ευθύνης Ελλαττωματικών Προϊόντων από το 1980 έως το 2018. Το βραβείο ISASI υποδηλώνει ότι ο Pappy είναι ένας πολύ έμπειρος Ερευνητής Ασφάλειας Πτήσεων. (Myron Papadakis)
Το 1985, η χήρα του Harduvel υπέβαλε αγωγή εναντίον της General Dynamics, ισχυριζόμενη την ηλεκτρική δυσλειτουργία ως σφάλμα που οδήγησε στη συντριβή, και όχι λάθος του Ted, κάτι που έσπευσαν να βγάλουν ως συμπέρασμα. Το δικαστήριο επέβαλε αποζημίωση στον ενάγοντα 3,4 εκατομμυρίων δολαρίων. Εκείνη και οι δικηγόροι της απέδειξαν ότι η φθορά στις καλωδιώσεις ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο του συζύγου της. Η USAF γνώριζε τo συγκεκριμένο πρόβλημα από το 1979 ή το 1980, πολύ πριν από τη συντριβή του Harduvel το 1982. Πράγματι, μεγάλος όγκος πληροφοριών για τα προβλήματα αυτά περιήλθε στην General Dynamics από αναφορές των τεχνικών της USAF κατά την επιχειρησιακή αξιοποίηση του F-16. Ακόμα κι αν η General Dynamics ενημέρωσε τη USAF για την πιθανότητα ενός τέτοιου προβλήματος , απέτυχε να την ενημερώσει σχετικά με τη «σοβαρότητα» του θέματος , αναγκάζοντας την USAF να λάβει ανεπαρκή προληπτικά μέτρα. Eπιπλέον η κατασκευάστρια εταιρεία είχε γυρίσει μια εκπαιδευτική ταινία αναφορικά με τη συντήρηση του αεροπλάνου στην οποία δηλωνόταν ότι τα προβλήματα που δεν έχουν διορθωθεί μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφικές συνέπειες. Επειδή η ταινία κυκλοφόρησε στην USAF μόνο μετά τη συντριβή του Harduvel, η Janet και ο Myron Papadakis , υποστήριξαν ότι η General Dynamics εκείνη την εποχή απέκρυψε τη σοβαρότητα του προβλήματος της φθοράς των καλωδιώσεων που θα μπορούςαν να οδηγήσουν σε απώλεια αεροσκαφών αλλά και των χειριστών τους. Οι τεχνικές αναφορές της USAF σχετικά με τις επιθεωρήσεις για φθορές και εκρήξεις καλωδίων, αποκαλύπτουν ότι η κυβέρνηση γνώριζε τη σοβαρότητα του προβλήματος. Για παράδειγμα, η TCTO-1078, της USAF που αφορά τις επιθεωρήσεις ανα 100 ώρες για τον έλεγχο των καλωδιώσεων και πιθανών φθορών σε αυτά, απαριθμεί πολλούς τομείς που πρέπει να επιθεωρηθούν, συμπεριλαμβανομένων των βασικών συστημάτων του αεροσκάφους και των σωστών πάνελ πρόσβασης στα οποία επικεντρώθηκαν τα αποδεικτικά στοιχεία των δικηγόρων της Janet. Η τεχνική οδηγία ανέφερε ότι
«...η αποτυχία για την πραγματοποίηση αυτής της επιθεώρησης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ενός ή περισσότερων συστημάτων που μπορεί να προκληθούν από φθορά των καλωδιώσεων».
Αυτή η εντολή εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 1982, δύο μήνες πριν από τη συντριβή του Harduvel. Η τεχνική οδηγία 1F-16A-508, με ημερομηνία 22 Μαρτίου 1982, προειδοποιούσε ότι η φθορά αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα. Άλλες τεχνικές οδηγίες προειδοποιούσαν επίσης ότι η μη εκτέλεση των επιθεωρήσεων μπορεί να οδηγούσε σε ηλεκτρικά βραχυκυκλώματα και απώλεια βασικών συστημάτων των αεροσκαφών.
Το 1989, το Εφετείο των ΗΠΑ έκρινε ότι ο ανάδοχος είχε ασυλία στις αγωγές, ανατρέποντας την προηγούμενη απόφαση. Το Εφετείο παρέπεμψε την υπόθεση στο δικαστήριο «για την έκδοση απόφασης υπέρ της General Dynamics». Η τελική απόφαση βασίστηκε στην υπόθεση Boyle εναντίον της United Technologies Corp το 1988. Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι σε ορισμένους τομείς που αφορούν «μοναδικά ομοσπονδιακά συμφέροντα», το κρατικό δίκαιο εάν είναι απαραίτητο, να αντικαθίσταται από το ομοσπονδιακό κοινό δίκαιο. Ένας τέτοιος τομέας με μοναδικό ομοσπονδιακό ενδιαφέρον είναι η προμήθεια στρατιωτικού υλικού από την κυβέρνηση. Το Δικαστήριο στήριξε την υπεράσπιση στην εξαίρεση της «διακριτικής ευχέρειας λειτουργίας» του Federal Tort Claims Act, 28 U.S.C. Δευτ. 2680 (α), που προστατεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες από την ευθύνη των αποφάσεων που λαμβάνουν οι κρατικοί υπάλληλοι σε τέτοιου είδους «διακριτικές» αποφάσεις. Οι κατασκευαστές (όπως η GD) που έχουν την ευθύνη για τα χαρακτηριστικά σχεδιασμού των προϊόντων τους και που τα προϊόντα αυτά αποτελούν αντικείμενο «διακριτικής» έγκρισης από την κυβέρνηση, σε περίπτωση αστοχίας μεταβιβάζουν το κόστος της ευθύνης στην κυβέρνηση της οποίας τα στελέχη απολαμβάνουν ασυλία. Αν και η υπόθεση έκλεισε υπέρ της General Dynamics, ο αγώνας της Janet δικαιώθηκε όταν η USAF παραδέχθηκε ότι το ατύχημα δεν προκλήθηκε λόγω λάθους του Ted και συνεπώς ο φάκελος του παρέμεινε καθαρός. Ο Ted ήταν πράγματι ένας από τους καλύτερους χειριστές που διέθετε η USAF τότε με πολλές διακρίσεις και βραβεία και αυτό ήταν πέραν αμφισβήτησης. Ήταν ένας αληθινός Σπαρτιάτης που άφησε τον κόσμο μας επάνω στην ασπίδα του από ατσάλι, το περίφημο F-16 Fighting Falcon.
Το ατύχημα και οι δίκες που ακολούθησαν αποτέλεσαν το θέμα της ταινίας του 1992 με τίτλο "Afterburn". Για περισσότερα ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο. https://en.wikipedia.org/wiki/Afterburn_(film)
Αριστερά: Ο Θεοδόσιος Χαρδούβελης ποζάρει με τη στρατιωτική του στολή, κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως πολλοί Ελληνοαμερικανοί κατατάχθηκαν στον Αμερικανικό Στρατό προκειμένου να αποκτήσουν την αμερικανική υπηκοότητα. Σε περίπτωση που θα επιβίωναν θα έπαιρναν κι αυτοί το δικό τους μερίδιο από το αμερικανικό όνειρο. (Janet Sciales)
Μέση: Η Janet Sciales Harduvel και η κόρη τους Kiki μπροστά από ένα F-16 Fighting Falcon, το μαχητικό με το οποίο ο Ted έχασε τη ζωή του εξαιτίας προβλημάτων που προκάλεσε η φθορά της καλωδίωσης. Το F-16 ήταν το πρώτο μαχητικό της USAF που εξοπλίστηκε με τεχνολογία Fly By Wire και προτού γίνει ένα αξιόπιστο μαχητικό, αντιμετώπισε πολλά προβλήματα κατά την διάρκεια της επιχειρησιακής του ένταξης με την USAF. Αναφορικά με τον Myron Papadakis, η Janet έγραψε στην ερευνητική μας ομάδα ότι: «Ο δικηγόρος μου ήταν ο καλύτερος Wingman που θα μπορούσε κανείς να έχει, ο οποίος κυνήγησε αδυσώπητα τη General Dynamics είναι επίσης Έλληνας - o Μύρων Παπαδάκης - πρώην πιλότος του Ναυτικού. Συγκέντρωσε μία εκπληκτική ποσότητα πληροφοριών που βοήθησαν την υπόθεσή μας από έναν άλλο Έλληνα πιλότο που γνώρισε κατά τη διερεύνηση της υπόθεσής μου στο Salt Lake city. Δεν θυμάμαι το όνομά του, αλλά αυτός και εγώ γελάσαμε για την «ελληνική μαφία» και τον κωδικό τιμής με τον οποίο ζούμε οι Έλληνες και έτσι έπρεπε να παραμείνουμε μαζί».
Δεξιά: Η ταινία Afterburn movie ήταν μία παραγωγή της HBO η οποία έφερε στο προσκήνιο την υποθεση του Ted και τον δικαστικό αγώνα της Janet προκειμένου να καθαρίσει το όνομα του συζύγου της από το υποτιθέμενο σφάλμα χειρισμού, το οποίο οδήγησε στη συντριβή του f-16 που πετούσε στη Νότια Κορέα. Οι πρωταγωνιστές ήταν η Laura Dern ο Robert Loggia και ο Vincent Spano. (Wikipedia)
Sources
1. Dimitris Vassilopoulos correspondence with Janet Sciales and Kiki Harduvel Durney.
2. Dimitris Vassilopoulos correspondence with Myron "Pappy" Papadakis.
3. Abbeville Meridional, Louisiana, Issue Date: Friday, May 22, 1992
4. The Palm Beach Post from West Palm Beach, Florida, Issue Date:Saturday, May 30, 1992
5. https://80fsheadhunters.org/2017/07/24/capts-curtis-robinson-theodore-harduvel/
7. https://www.tampabay.com/archive/1992/05/30/afterburn-the-pain-remains/
8. https://law2.wlu.edu/deptimages/powell%20archives/87-3705_Harduvel_GeneralDynamics_11thCircuit.pdf
9. https://law.justia.com/cases/federal/appellate-courts/F2/878/1311/166713/
10. https://www.f-16.net/aircraft-database/F-16/airframe-profile/1033/