RAF

HAMPDEN & MANCHESTER PILOT

No.83 SQUADRON

 

Κατά την διάρκεια του Β’ ΠΠ η ελληνική κοινότητα της Ροδεσίας συνδράμει με την νεολαία της στον αγώνα για την ελευθερία. Μεταξύ τους ο μεγαλύτερος Έλληνας άσος, ο John Plagis, o Panicos Theodosiou και πολλοί νέοι ακόμα. Ανάμεσα στους νέους χειριστές πού εκπαιδεύονται στην Ροδεσία στις αρχές του 1941, ήταν και ο 20χρονος Υποσμηνίας Paul Markides με καταγωγή από το Queensdale του Bulawayo, με γονείς τους George Paul Markides με καταγωγή από την Κύπρο, και την Jane Josephine. Με τον Μarkides ο Theodosiou ήδη γνωρίζεται πάρα πολύ καλά, καθώς ο πατέρας του πρώτου και η μητέρα του δεύτερου είναι αδέλφια. Μετά την προκεχωρημένη εκπαίδευση στα Harvard τον Ιούλιο του 1941, αποσπάται για εκπαίδευση σε πολυ-κινητήρια αεροπλάνα, στο Νο.23 SFTS που επιχειρούσε με Oxfor από το Heany Air Station, πλησίον του Bulawayo. Το Σχολείο αυτό είχε ιδρυθεί την περίοδο εκείνη υπό τη Διοίκηση του Σμήναρχου (I) French. Είναι το ίδιο, όπου εστάλλησαν και οι Έλληνες εθελοντές της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΕΒΑ) από το καλοκαίρι του 1942, επονομαζόμενο ως Ελληνική Σχολή Δικινητηρίων (ΕΣΔ-Heany). Αποφοιτώντας ωςχειριστής πολυ-κινητήριων αεροπλάνων τον 'Αυγουστο του 1941 ο Σμηνίας (Ι) Markides μετατέθηκε στην Αγγλία στα μέσα Αυγούστου του 1941. Τοποθετήθηκε για επιχειρησιακή εκπαίδευση στην Νο.25 ΟΤU στο RAF Finningley, η οποία ήταν εξοπλισμένη με ελαφρά βομβαρδιστικά τύπου Handley Page Hampden, αλλά και μεσαίων βομβαρδιστικών όπως τα Vickers Wellington και Avro Manchester. Η επιχειρησιακή εκπαίδευση ήταν διάρκειας 8 εβδομάδων σε τάξεις των 12 χειριστών έκαστη. Οι πρώτες 4 εβδομάδες αφορούσαν εκπαίδευση της ειδικότητας, και οι υπολοιπες 4 εβδομάδες ήταν για την συνεκπαίδευση όλων των ειδικοτήτων που συνιστούσαν το 4-μελές πλήρωμα των Hampden, στα οποία τελικά τοποθετήθηκε ο ελληνικής καταγωγής πιλότος. Το πλήρωμα των Hampden αποτελούνταν από έναν χειριστή, ένα ναυτίλο, και δυο πολυβολητές οι οποίοι εκτελούσαν επίσης καθήκοντα μηχανικού και ασυρματιστή. Το πλήρωμα πού ανατέθηκε στο Μαρκίδη, ήταν ο Σμηνίας (Ι) S. R. Moore (ναυτίλος-βομβαρδιστής), ο Σμηνίας (Ι) R.M. Scott (ασυρματιστής) και ο Σμηνίας (Ι) Collin Smith (ασυρματιστής-πολυβολητής). Με την αποφοίτησή του παρουσιάστηκε για υπηρεσία ως Κυβερνήτης Hampden, στην Νο.83 Μοίρα με έδρα το RAF Scampton, στις 16 Οκτωβρίου 1941. Tα ελαφρά αυτά βομβαρδιστικά παρουσίαζαν αρκετά προβλήματα, αλλά λόγω της έλλειψης εξελιγμένων τύπων, αναλάμβαναν ποικιλία αποστολών, από βομβαρδισμό στόχων στην Γερμανία, ακόμη και μέχρι το Βερολίνο, μέχρι την πόντιση μαγνητικών ναρκών με την κωδική ονομασία “Gardening” στις ακτές της Ολλανδίας και της Δανίας. Το Hampden εξόπλιζε έξι Μοίρες και δύο εφεδρικές του Νο.5 Group όταν ξεκίνησαν οι εχθροπραξίες. Το 1941 αυξήθηκαν σε 10 Μοίρες. Από το 1943 τα βομβαρδιστικά του τύπου αυτού πέρασαν στην Coastal Command μεταφέροντας τορπίλες και αναλαμβάνοντας ανθυποβρυχιακό ρόλο. Στον ελεύθερο χρόνο του ο Paul θα κάνει παρέα με έναν πολυβολητή από το πλήρωμα με το οποίο συνεκπαιδεύτηκε, τον Colin Smith, ο οποίος τον καλούσε στις άδειες του στο σπίτι των γονιών του, στο Maidstone, στο Κent. 

Ο Markides θα πετάξει την πρώτη του αποστολή στις 20 Οκτωβρίου 1941, με το Χ2898, και θα συμπληρώσει ένα σύνολο 14 αποστολών, εκ των οποίων οι 13 νυχτερινού βομβαρδισμού και μια ημερήσια. Οι στόχοι του περιλαμβάνουν λιμένες, εργοστάσια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και αεροδρόμια εντός της Γερμανίας, συγκεριμένα στο Χερβούργο, την Κολωνία, το Έσσεν, το Ντύσσελντορφ αλλά και στην Γαλλία στη Βρέστη και στη ναυτική βάση La Rochelle στην προσπάθεια της RAF να προσβάλει θωρηκτό, το Prinz Eugen πού είχε καταπλεύσει εκεί για επισκευές από τα Χριστούγεννα του 1941. Αν και στις περισσότερες κατάφερε να αφήσει το θανάσιμο φορτίο του, δεν ήταν λίγες οι φορές που αντιμετώπισε τεχνικά προβλήματα, προβλήματα που οδηγούσαν τα Hampden εκτός υπηρεσίας. Από την άνοιξη του 1941 η ηγεσία της Διοίκησης Βομβαρδιστικών (Bomber Command)είχε πάρει την απόφαση τα Avro Manchester να επανδρωθούν πρωτίστως από τα πληρώματα  τύπου Hampden. Ως εκ τούτου ο Markides απεστάλει εκ νέου στο Νο.25 ΟΤU για μετεκπαίδευση, μαζί με τους υπόλοιπους χειριστές της Μοίρας του. Η Νο.83 Μοίρα θα ήταν η έκτη και τελευταία Μοίρα που θα χρησιμοποιούσε τον τύπο εκτελώντας την πρώτη της επιχειρησιακή αποστολή την 28η προς 29η Ιανουαρίου 1942 σε μια αποστολή στην Boulogne. Το Manchester αποδείχτηκε εξίσου απαιτητικός και ιδιότροπος τύπος, με αποτέλεσμα στα τέλη του 1942 να εξοπλίζει αποκλειστικά και μόνο τα Σμήνη Μετεκπαίδευσης Βομβαρδιστικών (Heavy Conversion Unit) αποσυρόμμενα έτσι από την ενεργό δράση.  Ο Μαρκίδης πέταξε μόλις σε 3 αποστολές με Manchester. Η πρώτη αποστολή σημείωθηκε τα μεσάνυχτα στις 13 με 14 Μαρτίου με το OL-Ο, R5780. Λόγω βλάβης στον κινητήρα η αποστολή στην Κολωνία ματαιώθηκε, με απόρριψη του φορτίου βομβών (4 x 1000 ΗE) που μετέφερε. Η δεύτερη έλαβε χώρα στις 20 Μαρτίου το απόγευμα με το R5790 σε αποστολή πόντισης ναρκών (2 ASS22, 1500 lbs Α type mines), στην θαλάσσια περιοχή των νήσων Frisian. Η απογείωση επιτεύχθη στις 14:56. Ο καιρός ήταν μουντός 10/10 scattered, με νεφοκάλυψη στα 500-800 πόδια με ορατότητα στις 1500 γυάρδες με περιοχές θαλάσσιας ομίχλης. Οι νάρκες αφέθηκαν όλες και  ποντίστηκαν από τα 600 πόδια σε πορεία βόρεια. Η προσγείωση έγινε πίσω στην βάση στις 19:05.

Markides-1B
Ο Σμηνίας Paul Markides χαμογελά στην κάμερα. Δυστυχώς, ο Markides ήταν ένα από τα πολλά πληρώματα της Διοίκησης Βομβαρδιστικών που δεν επέζησαν του πολέμου. (Chris Ward via Aviation Books Ltd)
Markides-3A
Έγχρωμη φωτογραφία του Handley Page Hampden Mk.I, X2898 (OL-N) με το οποίο ο Ελληνοκύπριος πιλότος από την Ροδεσία πέταξε σε τρεις αποστολές. (Uknown μέσω του χρήστη Flickr, Kev Curtis)
RAF_Bomber_Command_1940_HU104656
Ένα Handley Page Hampden της Νο.83 Μοίρας με το πλήρωμα, καθισμένο σε ένα φορτωμένο καροτσάκι με βόμβες στο Scampton, 2 Οκτωβρίου 1940. ( IWM HU 104656)
Aircraft profile artwork by Juanita Franzi. Supplied to Dimitris Vassilopoulos for personal use only. Separate file supplied for posting on the internet. Copyright Juanita Franzi Aero Illustrations
Το Handley Page Hampden Mk.I X2898 (OL-N) με το οποίο ο Σμηνίας (Ι) Markides και το πλήρωμά του πέταξαν σε τρεις αποστολές εναντίον στόχων στη Γερμανία και την Ολλανδία. The No.83 Squadron became operational in the last phase of World War I, focusing on night bombing missions. Η 83 Μοίρα κατέστη επιχειρησιακή στην τελευταία φάση του 'Α ΠΠ, στον ρόλο του νυχτερινού βομβαρδισμού. Επανασυστάθηκε το 1936 στον ρόλο του ελαφρού βομβαρδισμού με Hawker Hind στο Turnhouse, μετά τις προσπάθειες της Γερμανίας προς ανασύσταση της Αεροπορίας Δίωξης της. Τον Μάρτιο του 1938, η Νο.83 Μοίρα μεταφέρθηκε στο Scampton όπου και άρχισε τον Νοέμβριο στα τέλη του έτους να παραλαμβάνει τα ελαφρά βομβαρδιστικά του τύπου Handley Page Hampden, κρατώντας τα διπλάνα μέχρι τις αρχές του 1939. Η Νο.83 Μοίρα ήταν η δεύτερη Μοίρα της RAF πού παρέλαβε τον τύπο Hampden τον Σεπτέμβριο του 1939. Η Μοίρα πήρε ηγετικό ρόλο με την έναρξη του πολέμου στο 5 Group Βομβαρδισμού σε αποστολές πόντισης ναρκών και anti-shipping, εκτός ευρείας πλειάδας στόχων. Ο τύπος άρχισε να αντικαθίσταται με το Manchester τον Ιανουάριο του 1942 με το πρώτο από αυτά να φτάνει στην 83 Μοίρα τον Δεκέμβριο του 1941. Μετά την αποτυχία αυτού του τύπου, άρχισε να αντικαθίσταται με το Lancaster τον Μάιο του 1942, και η Μοίρα μετακομίζει τον Άυγουστο στο Wyton, στον ρόλο Pathfinder πού μόλις είχε συγκροτηθεί ως δύναμη. Η Νο.83 Μοίρα παρέμενε ως βασικός  στην Διοίκηση Βομβαρδιστικών. Τον Απρίλιο του 1944 μετακομίζει στο Coningsby. Με την λήξη του πολέμου τον Μάιο του 1945 συμετέχει στην Επιχείρηση Exodus πού αφορούσε τον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων από την Ευρώπη. Από το Ιούλιο του 1946 εφοδιάζεται με το Avro Lincoln, την τελευταία εξέλιξη του Lancaster, όπου και διαλυέται ως Μοίρα το 1956. Επανασυγκροτείται ως Μοίρα Κρούσης τον Ιούλιο του 1957 με το Vulcan, στην βάση του Scampton όπου και διαλύεται πια οριστικά τον Άυγουστο του 1969. (Copyright Juanita Franzi)

H ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Στην επέτειο της εθνικής μας εορτής (25/3/1942) 254 βομβαρδιστικά έλαβαν μέρος σε αποστολή στο Έσσεν, πού είχε ως στόχο το εργοστάσιο της Krupp, ένα στόχο που είχε βομβαρδίσει ξανά ο Paul, στις 8 Νοεμβρίου 1941. Αυτή η νυχτερινή αποστολή ήταν η πρώτη της RAF κατά την οποία μια τεράστια αρμάδα βομβαρδιστικών συνέκλινε εναντίον ενός στόχου στην Γερμανία. Το Manchester L7465 του Markides ήταν μέρος της αρμάδας των 254 βομβαρδιστικών που αποτελούνταν από 7 Lancaster, 26 Sterling, 192 Wellington, 20 Manchester και 9 Hampdens. Το L7465 με το πλήρωμα του απογειώθηκε στις 20:45 από το RAF Scampton, και εκτός από τον Markides  το πλήρωμα αποτελούνταν από τους, Υποσμηναγό (I) Hugh Danielson, Υποσμηναγό (Ι) Donald Mc Conachie (ναυτίλος), και τους Σμηνίες (Ι) Albert Woodcock, Thomas Henry Miller, Alan Gordon Jaye και Colin Clement Smith. Παρά την καλή ορατότητα ελάχιστα αεροπλάνα βρήκαν τον στόχο τους, ενώ κάποια έριξαν τις βόμβες τους σε ένα ψεύτικο εργοστάσιο στόχο (decoy) στο Rheinberg, 16 χλμ, έξω από την πόλη Essen, όπου οι Γερμανοί είχαν βάλει φωτιά στην προσπάθεια τους να αποσπάσουν τους βομβαρδιστές από τον αληθινό στόχο. Συνολικά 181 πληρώματα ισχυρίστηκαν ότι αφήσανε τις βόμβες τους στον στόχο, ενώ από την μεριά τους οι Γερμανοί αναφέρουν ότι έπεσαν μόνο 9 βόμβες HE και 700 εμπρηστικές, με τις ζημιές να καταγράφονται σε 2-3 σπίτια με απώλειες 5 νεκρούς, με 11 τραυματίες. Από τα βομβαρδιστικά χάθηκαν 9, με τα 5 να είναι Manchester! Από τα Manchester πού χάθηκαν 2 ανήκαν στην Νο.61 Μοίρα. Το L7497 έπεσε στις 22:09 στην Γερμανία, από τα πυρά του Επισμηναγού (I) Ludwig Becker της Σμηναρχίας 6./NGJ 2 ενώ το L7518 έπεσε στις 00:32 στην βόρεια Ολλανδία, από τα πυρά του περίφημου Σμηναγού (Ι) Helmut Lent της Σμηναρχίας 2/NGJ 2. Το L7390 της Νο.106 Μοίρας (207 Μοίρας) πού ήταν στην ίδια αποστολή κατερρίφθη στις 22:38 από τα πυρά του Επισμηναγού (I) Helmut Woldersdorf της Σμηναρχίας 7/NGJ 1 με ολοκληρωτική απώλεια του πληρώματός του. Επίσης απωλέσθησαν ένα Hampden Μκ.I, και τρία Wellington Mk.III, όλα θύματα της νυχτερινής Δίωξης της Luftwaffe. Εκτός αυτών απωλέσθηκε σε ατύχημα άλλο ένα Manchester από την Νο.83 Μοίρα, το R5831, με χειριστή τον Σμηνία (Ι) E.M Price, ο οποίος είχε μετεκπαιδευτεί στα βομβαρδιστικά μαζί με τον Markides.Kατέπεσε στο σκέλος της επιστροφής στο Κent, όταν πέρασε την Βρετανική ακτογραμμή. Sτην προσπάθεια του να προσγειωθεί πίσω στην βάση του σε συνθήκες σκότους προσέκρουσε σε αερόστατο αεράμυνας. Το βομβαρδιστικό βγήκε εκτός ελέγχου και κατέπεσε, φονεύοντας το 7-μελές πλήρωμα του στις 02:10 (ώρα Αγγλίας). Δυστηχώς το πέμπτο Manchester που χάθηκε σε εκείνη την αποστολή ήταν αυτό πού πετούσε ο Markides, το L7465 (OL-H). Το πλήρωμα είχε απογειωθή στις 20:45. Κατερρίφθη στις 01:30 (ώρα Γερμανίας) την 26 Μαρτίου 1942, άνωθεν του Lichtaerts, (πλησίον της Αμβέρσας) στο Βέλγιο, περί τα 12 χλμ ΝΔ από το Turnhout, και κατέπεσε μεταξύ των χωριών Lichtarrt και Herentals στο Βέλγιο. Κατερρίφθη από τα πυρά του Bf-110 του Σμηναγού (Ι) Kurt Loos της Σμηναρχίας 2/ NGJ1. Οι κάτοικοι έντρομοι ειδαν το Avro Manchester να αφήνει φλόγες πίσω του αφού το ακούσαν να περνάει με βουητό πάνω από το χωριό Lichtarrt και να καταπέφτει σε ένα δάσος πίσω από το χωριό τους, προς το Herentals (από ανατολικά προς Δυσμάς). Σύμφωνα με τις περιγραφές των αυτήκοων και αυτοπτών μαρτύρων το χτυπημένο Manchester έδειχνε να εκτελεί σχετικά έλεγχόμενη κάθοδο. Μπορεί ο Paul (με τον δεύτερο χειριστή) να προσπαθούσε να κρατήσει υπό έλεγχο το βομβαρδιστικό και να δοκιμάσει κάποια αναγκαστική προσγείωση σε κάποιο ξέφωτο, ωστόσο δεν τα κατάφερε και το αεροπλάνο προσέκρουσε στο δάσος, εξεράγη και το πλήρωμα εφονεύθη ακαριαία. Σύμφωνα με τα έως τώρα γνωστά στοιχεία το πλήρωμα κατάφερε να φτάσει στον στόχο του τα μεσάνυχτα και να αφήσει τις βόμβες. Προτού καταφέρει να εξέλθει από την Ευρώπη ανέπαφο, μάλλον στο σκέλος επιστροφής με δυτική πορεία δέχθηκε την επίθεση του Loos . Η απόσταση Essen είναι 18 χλμ ενώ μέχρι το Harentals πού ανήκει στο Βέλγιο είναι 157 χλμ.  Δεδομένου ότι τα άλλα Manchester κατέπεσαν νωρίτερα, περίπου στα μεσάνυχτα ενώ το αεροπλάνο του Ροδεσιανού ελληνικής καταγωγής χειριστή κατέπεσε στις 01:30, συνεπάγεται ότι μάλλον ήταν στο σκέλος επιστροφής, εφόσον είχαν συμπληρωθεί 4:45 ώρες πτήσης, με 185 μ.α.ω. ταχύτητα πλεύσης. 

Πριν αποκλείστει η περιοχή από τους Γερμανούς ένα μέλος της αντίστασης, ο Jef Melis κατάφερε να παρυσφρήσει στα συντρίμια αλλά ήταν μάταιο. Ένας ξυλοκόπος του χωριού Lichtaart ήταν αυτός πού βρήκε το δαχτυλίδι του Markides, (το αφαίρεσε από το χέρι του). Εκ τοτε ήταν διακαής η επιθυμία του να επιστραφεί στην οικογένεια του του άτυχου πιλότου, κάτι πού επιτεύχθη το 2009. Το πλήρωμα του L7465 θάφτηκε με στρατιωτικές τιμές από Γερμανικό άγημα. Σε κέθε φέρετρο υπήρχε βρετανική σημαία και στην τελετή η τοπική γοτθικού τύπου εκκλησία ηχούσε πένθιμα την καμπάνα. Ο ιερέας/πάστορας της τοπικής εκκλησίας Smets ράντισε με Άγιο ύδωρ την λητανεία και η τελετή τελείωσε με 3 πυροβολισμούς από το Γερμανικό άγημα. Οι τάφοι είχαν απλά ένα ξύλινο Χριστιανικό σταυρό με την επιγραφή Hier ruhen Unbekannte Englische Flieger. Gefallen am 26.03.1942 (Εδώ κείτονται 7 άγνωστοι Βρετανοί αεροπόροι πού έπεσαν στις 26/03/1942). Περίπου ένα χρόνο αργότερα ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός (International Red Cross) ενημέρωσε τις αρχές με τα ονόματα των αγνουμένων και έτσι τοποθετήθηκαν νέοι σταυροί με τα ονόματα τους. Μετά τον πόλεμο το 1945 μεταφέρθηκαν στο Συμμαχικό πολεμικό νεκροταφείο του Heverlee (Heverlee Common-Wealth War Cemetery). Ένας από τους αστυνομικούς της τοπικής κοινωνίας ο Jacques Boone, ανέλαβε την δύσκολη αποστολή/έργο να βρεί  την οικογένεια του άγνωστου αεροπόρου της RAF και να τους παραδώσει σε αυτούς το δαχτυλίδι πού είχε βρεί επιτόπου τότε ο ξυλουργός. Η έρευνα πήρε χρόνια και τα στοιχεία συνέτειναν στον Σμηνία (Ι) Paul Markides. Η Τελετή ελαβε μέρος στις 25 Μαρτίου 2009 και ήταν παρόντες εκτός του απόστρατου αστυνομικού, οι οικογένειες του πολυβολητή Colin Smith και του Albert Woodcock, όπου έγινε τελετή αποκάλυψης ενός μνημείου στον τόπο πρόσκρουσης του. Ο Markides όπως αναφέρθηκε συνδεόταν φιλικά με τον Colin Smith από το πλήρωμα. Ο απόγονος του πολυβολητή Colin Smith, ο Frank Oliver ανέλαβε να μεταφέρει το χρυσό οικογενειακό δαχτυλίδι πίσω στην Αγγλία, στους απογόνους του Markides. Mε βάση τα βιβλία επιχειρήσεων της Νο.83 Μοίρας ο Markides συμπλήρωσε 17 αποστολές βομβαρδισμού πάνω από την κατεχόμενη Ευρώπη έχοντας στο ενεργητικό του πάνω από 78 ώρες πολεμικών αποστολών, εκ των οποίων οι 12 με Manchester, και άνω των 66 ωρών στα Hampden. Δυστηχώς δεν ήταν ο μόνος Έλληνας ή ελληνικής καταγωγής πιλότος που εφονεύθη την σημαδιακή αυτή ημέρα της Εθνικής μας ανεξαρτησίας από την Οθωμανική κατοχή. Δύο έτη αργότερα, το 1944, ο Υποσμηναγός (Ι) Σωτήρης Σκάτζικας, της ελληνικής Νο.335 Μοίρας της RAF και το 1945 ο Έλληνας άσος της RAF, Βασίλειος Βασσιλειάδης εφονέυθησαν την ίδια ημέρα. Ο πρώτος εκτελέστηκε κατά την Μεγάλη Απόδραση των αιχμαλώτων από το στρατόπεδο Stallag Luft III και ο δεύτερος κατά τη διάρκεια αποστολής. Όλοι τους πιστοί στο πνεύμα της ελληνικής επαναστάσεως, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ.

Markides 5
Το φωτογραφικό άλμπουμ της No.83 Μοίρας περιελάμβανε μια σειρά από καρικατούρες για τα πληρώματά της και μία από αυτές ήταν του Paul. (Ken Delve)
Markides-6b
Οι άσσοι της Nachtjagdgeschwader 1 (NJG 1) απεικονίζονται το χειμώνα του 1940/1941 μπροστά από ένα αυτοκίνητο Ford 1939 Mercury Eight αμερικανικής κατασκευής. Από αριστερά προς τα δεξιά οι: Υποσμηναγός Reinhold Knacke (44 νίκες), Υποσμηναγός Kurt Loos (10 νίκες), νικητής του Paul Markides, Υποσμηναγός Wolfgang "Ameise" Thimmig (23 νίκες), Υποσμηναγός Hermann Reese (5 νίκες) και Υποσμηναγός Hans-Dieter Frank (55 νίκες). (http://ww2colorfarbe.blogspot.com)
Manchester_R5830_83_damaged_by_Flak_29Mar42
To Manchester R5830 OL-L της Νο.83 Μοίρας έχοντας υποστεί ζημιές από αντιαεροπορικά σε μία αποστολή στις 29 Μαρτίου 1942, μόλις 3 ημέρες μετά την κατάρριψη του Paul Markides. (https://www.worldwarphotos.info/)
Markides-4b
Το L7465, OL-H, ήταν ένα από τα οκτώ Avro Manchester που χάθηκαν ενώ πετούσε με την Νο.83 Μοίρα. Το αεροσκάφος αυτό δεν επέστρεψε από το Έσσεν τη νύχτα της 25ης προς 26η Μαρτίου 1942, με απώλεια του Σμηνία (Ι) Paul Markides και του πληρώματός του. (Chris Ward μέσω Aviation Books Ltd)
Aircraft profile artwork by Juanita Franzi. Supplied to Dimitris Vassilopoulos for personal use only. Separate file supplied for posting on the internet. Copyright Juanita Franzi Aero Illustrations
Το Avro Manchester L7465, OL-H ήταν το βομβαρδιστικό με το οποίο χάθηκε ο Paul Markides και το πλήρωμά του, όταν καταρρίφθηκαν από τον Γερμανό άσο της νυκτερινής δίωξης, Kurt Loos της 2/NJG.1. Τα Manchesters είχαν πολύ άσχημη φήμη λόγω της υπερθέρμανσης των κινητήρων τους, καθώς είχαν τοποθετηθεί οι κύλινδροι στους κινητήρες Vulture σε διαμόρφωση Χ, αντί για V όπως ήταν οι Μερλιν. Επίσης είχαν τοποθετηθεί μεγαλύτερες έλικες με αποτέλεσμα οι σ.α.λ να ξεπερνούν τις 3000 RPM, και οι κινητήρες Vulture να παρουσίαζουν αυτο-ανάφλεξη στις 3000 RPM. Άλλο ένα πρόβλημα ήταν ότι η πτήση με 1 μόνο κινητήρα ήταν αδύνατη. Αυτός ήταν ο λόγος να επανδρωθεί με ένα δεύτερο χειριστή γενικών καθηκόντων (ΙΓΥ) πού καθόνταν όταν απαιτείτο σε αναδιπλούμενο κάθισμα στο cockpit, και υποβοηθούσε το υπόλοιπο πλήρωμα. Το πρόβλημα πού σημειωνόταν εξ'αρχής εγκείται στην πτωχή κυκλοφορία ελαίου από το ψυγείο ελαίου και πίσω στον κινητήρα Rolls-Royce Vulture, με αποτελεσμα να σημειώνονται υπερθερμάνσεις, οι οποίες κρατούσαν εξαιρετικά απασχολημένη την προσοχή του χειριστή. Λύσεις όπως εγκατάσταση ψυκτικού υγρού από ethylene-glycol απλώς επιβαρύναν την ήδη προβληματική σχεδίαση και το συνολικό βάρος. Η τελευταία αποστολή σημειώθηκε με στόχο την Βρέμη στις 25/26 Ιουνίου του 1942. Ενώ από τα 200 Manchesters πού κατασκεύασε η Avro, με όλες τις βελτιώσεις και μετατροπές πού συνόδευσαν τον τύπο (Mk.IA) μόνο 50-60 μπόρεσαν να εισέλθουν σε επιχειρησιακή δράση, ενώ 63 χάθηκαν σε αποστολές και 59 σε εκπαιδευτικά ατυχήματα. Τα υπόλοιπα 78 αεροπλάνα παρέμειναν για πάντα προς προσπορισμό ανταλλακτικών (κάποια κανιβαλίστηκαν) και ως εκπαιδευτικά πληρωμάτων στις OTU. Από τον Ιούνιο του 1942, είχε δε ολοκληρωτικά αντικατασταθεί από το Avro Lancaster.(Copyright Juanitta Franzi)  

PASSING TO ETERNITY

Markides 1
Sgt. Paul Markides
21 years old
Markides 11a
F/Sgt Albert Woodcock
21 years old
Markides 14
F/O Donald McConachie RAAF
29 years old
Markides 15
Sgt. Thomas Miller
21 years old
Markides 13
P/O Christopher Danielsen
20 years old
Unknown
Sgt. Alan Gordon Jaye
19 years old
(Chris Ward via Aviation Books Ltd)
Markides 16a

Η έκθεση για την απώλεια του Avto Manchester R7465 (Andrew Phedonos)
Markides 7
Η αναμνηστική πλάκα που παραδόθηκε από το Wings Museum UK στο σημείο συντριβής του L7465. (https://www.komoot.com/highlight/2537138)
Markides 9
Ένας ξυλοκόπος του χωριού Lichtaart ήταν αυτός πού βρήκε το δαχτυλίδι του Markides, (το αφαίρεσε από το χέρι του). Εκ τοτε ήταν διακαής η επιθυμία του να επιστραφεί στην οικογένεια του του άτυχου πιλότου, κάτι πού επιτεύχθη την 25η Μαρτίου 2009. (https://www.wingsmuseum.co.uk/)
Markides 12b
Η τελευταία κατοικία του Paul Markides στο πολεμικό νεκροταφείο Heverlee, στο Βέλγιο. (South Africa War Graves Project)

PAUL MARKIDES COMBAT MISSIONS

MISSION
NUMBER
SQUADRON
NUMBER
MISSION
DATE
DURATIONBOMBER
SERIAL & NOSEART
TARGET &
REMARKS
18311 - 10 - 1941-Hampden X2898
OL-N
?
28320/21 - 10 - 19419:20Hampden AE358
OL-U
Bombing Bremen, Germany
38301/02 - 11 - 19417:49Hampden X2898 Bombing Deutsche Werke, Kiel, Germany
48302 - 11 - 19415:00Hampden AE389Gardening La Rochelle, France
58305 -11 - 19414:54Hampden X2898
OL-N
Bombing Herburg Docks, Holland
68307 - 11 - 19412:23Hampden X2898
OL-N
Bombing Cologne, Germany, RTB due to W/T Failure
78308/09 - 11 - 19418:17Hampden AD870Bombing Krupp, Essen, Germany, Landed in Brackley due to error in navigation
88311 - 12 - 19423:24Hampden AE389Cologne, Germany
98314/15 - 12 - 19425:00Hampden AE389Brest, France
108316/17 - 12 - 19426:21Hampden AE389Brest France
118322 - 12 - 19422:00Hampden AE389Bombing Soesterberg, Holland, RTB due to lack of cloud cover
128323 - 12 - 19425:17Hampden AE389Cologne, Germany
138327 - 12 - 19425:00Hampden AE389Dusseldorf, Germany
148328 - 12 - 19424:28Hampden AE389Huls, Holland
158308 - 01 - 19423:18Hampden AE389Bombing Battlecruisers, Brest, France, RTB due to AO failure and Gun Mounting U/S
168313/14 - 03 - 1942-Manchester R5780
OL-D/X
Cologne, Germany, RTB due to Power Failure
178320 - 03 -19424:10Manchester R5790
OL-F
Gardening Frisian Islands, Germany
188325/26 - 03 - 19424:45Manchester L7465,
OL-H
Bombing Krupp, Essen, Germany, Shot Down by 2/ NGJ1 Leutnant Kurt Loos Bf-110

SOURCES

 

The author would like to thank Andrew Phedonos for his invaluable help regarding Greek Cypriot parentage RAF pilots and crews as well as Simon Hepworth, publisher of Aviation Books Ltd, and Ken Delve author and researcher, and former RAF Officer, for permitting us to use photographic material from their respected books. 

 

1.    AIR81/12931

2.    No.83 Squadron Operation Record Books

3.     No.83 Squadron (Bomber Command Squadron Profiles), Chris Ward, Mention the War Ltd (now Aviation Books Ltd), December 14, 2016, ISBN: 978-1911255154

4.    Nachtjagd Combat Archive, The Early Years – Part Two – 13 July 1941 – 29 May 1942. Theo Boiten. Red Kite Publications. ISBN 978-1906592554

5.    Handley Page HAMPDEN and HEREFORD. Alan W. Hall. Warpaint Series No.57. Warpaint Books LTD. 2000

6.   Aircrew Log Books of WW2, Decoding and understanding the content of RAF, Commonwealth and Allied Log Books from WW2, Ken Delve with Mark Every, ISBN 978533917742, Independently published, 3 Jan. 2023. 

7.   https://www.wingsmuseum.co.uk/our-work/aircrew-memorials/manchester-l7465-memorial-belgium/

8.   https://www.bombercommandmuseumarchives.ca/squadron_profiles_raf/83squadron_profile.pdf

9.   https://losses.internationalbcc.co.uk/loss/114899

10. http://www.southafricawargraves.org/search/print.php?id=15162

11. http://ww2colorfarbe.blogspot.com/2014/03/pilots-from-nachtjagdgeschwader-1-njg-1.html