WILDCAT FM-2 / HELLCAT PILOT
COMPOSITE SQUADRON 68 (VC-68) & FIGHTING TWELVE (VF-12)
US NAVY



Ο Sabe Legatos γεννήθηκε στις 8 Μαΐου 1922 από τους Gerasimos Legatos και Vera Marketos, των οποίων η κληρονομιά καταγόταν από το νησί της Κεφαλονιάς. Το ζευγάρι είχε έξι παιδιά—τρία γεννημένα στην Ελλάδα (Nick, Fred και Jessie) και τρία στις Ηνωμένες Πολιτείες (Teresha, Sabe και Georgia). Ως νέος, ο Sabe ήταν ιδιαίτερα αγαπητός μεταξύ των φίλων του, εξαιρετικός αθλητής και άπταιστος στην αγγλική γλώσσα, ενώ μιλούσε επίσης ελληνικά και ισπανικά επαρκώς. Με την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Πολιτικών Πιλότων (CPTP) ενώ παρακολουθούσε το Teachers College. Ωστόσο, το πάθος του για την πτήση τον οδήγησε να δηλώσει εθελοντής στην RAF ωστόσο η αίτησή του απορίφθηκε. Αποφασισμένος να πετάξει, υπέβαλε αίτηση στην USAAF με την ενθάρυνση του γαμπρού του, Clair Loren Taylor, ο οποίος είχε ήδη καταταγεί. Για άγνωστο λόγο, υπέβαλε επίσης αίτηση για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, το οποίο τελικά τον αποδέχτηκε για εκπαίδευση πιλότου. Λίγο αργότερα και μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της εκπαίδευσής του έφερε υπερήφανα στο στήθος του τα περίφημα Wings of Gold ή την πουλάδα του ελληνιστί. Ο Sabe τοποθετήθηκε στην Σύνθετη Μοίρα 68 (VC-68), όπου πέταξε το προηγμένο FM-2 Wildcat. Η Μοίρα του επιβιβάστηκε στο αεροπλανοφόρο USS Fanshaw Bay (CVE-70), παρέχοντας αεροπορική κάλυψη σε νηοπομπές μεταξύ του Pearl Harbor και των Νήσων Marshall από τον Απρίλιο έως τον Μάιο του 1944. Η επόμενη αποστολή του ήρθε κατά την Εκστρατεία των νήσων Marianas, όπου συμμετείχε σε έντονες μάχες. Η φήμη του ως εξαιρετικός πιλότος εδραιώθηκε κατά τη Μάχη του Κόλπου της Leyte τον Οκτώβριο του 1944, όπου κατέρριψε δύο εχθρικά αεροσκάφη και προκάλεσε ζημιές σε εχθρικά πλοία με τα όπλα του. Για την ανδρεία του στη μάχη, τιμήθηκε με το Distinguished Flying Cross (DFC). Η σφοδρή μάχη που δόθηκε από τα αεροπλανοφόρα της Task Force 74.3 χάρισε στο Fanshaw Bay και στην αεροπορική του ομάδα την Προεδρική Εύφημο Μνεία. Ωστόσο, το μαχητικό πνεύμα του Sabe παρέμεινε ανήσυχο. Ζητώντας περαιτέρω δράση, υπέβαλε αίτημα για μεταφορά σε μοίρα αεροπλανοφόρου. Η επιθυμία του έγινε δεκτή και σύντομα εντάχθηκε στην Μοίρα Μαχητικών 12 (VF-12), η οποία προετοιμαζόταν για αποστολή με το USS Randolph (CV-15) για επιθέσεις κατά της ιαπωνικής ηπειρωτικής χώρας. Ήταν ιδιαίτερα σεβαστός από τον διοικητή του και τους συναδέλφους του, και ήταν ένας από τους πιο έμπειρους πιλότους της μονάδας. Τώρα, θα πετούσε το F6F Hellcat, το κορυφαίο μαχητικό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, γνωστό ως "Ace Maker". Ο Sabe φαίνονταν προορισμένος να γίνει άσος, αλλά η μοίρα είχε άλλα σχέδια. Στις 16 Φεβρουαρίου 1945, κατά την πρώτη αποστολή της Carrier Air Wing 12, απογειώθηκε από το USS Randolph με το F6F-5 Hellcat BuNo. 71794, ηγούμενος μιας επίθεσης στα αεροδρόμια Mawatari και Mito South. Κατά την επίθεσή του, κατέστρεψε ένα αεροπλάνο στο έδαφος με ρουκέτες και προξένησε ζημιές σε άλλα δύο. Ωστόσο, καθώς έκανε ελιγμούς για να αποφύγει τα εχθρικά πυρά, δύο Ki-43 Oscars απογειώθηκαν για να αναχαιτίσουν τους Αμερικανούς επιδρομείς. Εμπλεκόμενος, ο Sabe πυροβόλησε τον Νο.2 του σχηματισμού, Kingi Yokojama, καταρρίπτοντάς τον με μια καλά στοχευμένη βολή. Ωστόσο, ο επικεφαλής, Yoshinori Matsunaga, γύρισε γρήγορα το ευέλικτο αεροσκάφος του και επιτέθηκε στον Sabe σε μία κατά μέτωπον επίθεση. Και οι δύο πιλότοι έβαλλαν με όλα τους τα όπλα. Σε μια τραγική στιγμή αμοιβαίας καταστροφής, και οι δύο τραυματίστηκαν θανάσιμα και τα αεροσκάφη τους έπεσαν στο έδαφος. Η πορεία του Sabe Legatos προς τον τίτλο του άσου έληξε με τέσσερις επιβεβαιωμένες αεροπορικές καταρρίψεις και μία νίκη στο έδαφος, σηματοδοτώντας την απώλεια ενός γενναίου και ικανού πιλότου. Για την ηρωική του τελευταία πτήση, τιμήθηκε μετά θάνατον με το Silver Star και το Purple Heart.
Το 2018, μια κοινή προσπάθεια της ομάδας Greeks in Foreign Cockpits, του Ιάπωνα ερευνητή Kenji Sudo και της αμερικανικής κυβέρνησης ξεκίνησε για τον εντοπισμό και την επιστροφή των λειψάνων του γενναίου Ελληνοαμερικανού πιλότου. Το 2024, τα μετάλλια, το ημερολόγιο πτήσεων, η στολή πτήσης και άλλα προσωπικά αντικείμενα του Sabe παραδόθηκαν στην ομάδα από την ανιψιά του, Barbara Taylor. Είθε η μνήμη του Sabe Legatos και του γενναίου Ιάπωνα πιλότου που έπεσε μαζί του να παραμείνει αιώνια, υπηρετώντας ως μια διαρκής υπενθύμιση της θυσίας και της ελπίδας ότι τέτοιες σκοτεινές εποχές να μην επιστρέψουν ποτέ.
Για περαιτέρω λεπτομέρειες, ανατρέξτε στον Τόμο Γ' της σειράς βιβλίων ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΕ ΞΕΝΑ COCKPIT.
