RHAF/RAF

TWIN ENGINE AIRCRAFT PILOT

 

Carvellis 6

Ο Χαρίλαος Καρβέλης γεννήθηκε στην Αίγυπτο στο Κάϊρο στις 6 Απριλίου 1923 και οι γονείς του, Νέστωρ και Καλλιρρόη κατάγονταν από την Λήμνο. Σπούδασε στο σχολείο Frères des écoles Chrétiennes στο Κάϊρο. Κατά την διάρκεια του Β'ΠΠ κατατάχθηκε στην Ελληνική  Βασιλική Αεροπορία (ΕΒΑ) η οποία επιχειρούσε στην Μέση Ανατολή υπό τη σκέπη της RAF ( Royal Air Force). Αρχικά παρουσιάστηκε στο εκπαιδευτικό κέντρο της ΕΒΑ στην Γάζα στις 13 Αυγούστου 1942, το οποίο αποτελούσε το σημείο συγκέντρωσης τόσο των αεροπόρων που διέφευγαν από την Ελλάδα όσο και των Ελλήνων της διασποράς που ήθελαν να καταταγούν στην αεροπορία. Παρέμεινε εκεί μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου 1943 και μετά την στρατικοποίηση του επελέγη για να εκπαιδευτεί ως ιπτάμενος. Η αρχική υποδοχή των δοκίμων πιλότων γινόταν στο Hillside Camp, που αργότερα ονομάστηκε Cranborne, της Νοτίου Ροδεσίας όπου ο κύκλος εκπαίδευσης στην Πτέρυγας Αρχικής Εκπαίδευσης ("Initial Training Wing", ITW) διαρκούσε συνήθως 6 εβδομάδες. Ο νεαρός Αιγυπτιώτης παρουσιάστηκε στις 23 Φεβρουαρίου 1943 και παρέμεινε εκεί όμως μέχρι τις 9 Ιουλίου 1943. Την επόμενη ημέρα μετατέθηκε στο Mount Hampden για την αρχική πτητική του εκπαίδευση στο Νο. 28 EFTS (Elementary Flight School) με DH.82 Tiger Moth όπου θα κρινόταν αν ήταν σε θέση να γίνει ιπτάμενος χειριστής. Η πρώτη του πτήση έλαβε χώρα στις 12 Ιουλίου 1943 με εκπαιδευτή τον Ανθυπασπιστή (Ι) Μιχόπουλο, της ΕΒΑ στο DH.82Α 8108.  Στο συγκεκριμένο σχολείο οι Έλληνες δόκιμοι χειριστές είχαν εκπαιδευτές τόσο από την ΕΒΑ όσο και από την RAF, ο Μιχόπουλος ωστόσο είχε αναλάβει την καθοδήγηση του Καρβέλη. Μετά από δεκατρείς ώρες και τριάντα λεπτά και 22 εξόδους ο Χαρίλαος πέταξε το πρώτο του solo, στις 4 Αυγούστου με το DH.82Α 8108 ενώ είχε προηγηθεί δυο ημέρες νωρίτερα η pre-solo αξιολόγηση από τον Μοίραρχο Επισμηναγό (I) Flett, με το DH.82Α 7670. Μετά από 84 ώρες και 20 λεπτά πτήσεων στο ενεργητικό, εκ των οποίων οι 36 ½ ώρες μόνος του, ολοκλήρωσε επιτυχώς την εκπαίδευση του στο Νο. 28 EFTS. Η τελική αξιολόγηση ολοκληρώθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου με τη θέση του εκπαιδευτή στο DH.82Α 679  να καταλαμβάνεται από τον Επισμηναγό (I) Jeffrey. Μία ημέρα νωρίτερα είχε πετάξει το πρώτο του solo την νύκτα διάρκειας 15 λεπτών, επανδρώνοντας το DH.82Α 7665. Στο διάστημα παραμονής του στο Mount Hampden, εκτός του Ανθυπασπιστή (Ι) Μιχόπουλου πέταξε με δυο ακόμα εκπαιδευτές της ΕΒΑ, τον Υποσμηναγό (Ι) Σταματελάτο και τον Σμηναγό (Ι) Δημητριάδη, ενώ είχε συμπληρώσει επίσης 5  ώρες και 45 λεπτά νυκτερινές πτήσεις.

Στις 19 Σεπτεμβρίου επέστρεψε στο Hillside Camp όπου παρέμεινε μέχρι και τα τέλη Οκτωβρίου, πριν συνεχίσει την εκπαίδευση του στο Νο. 23 SFTS στο Heany του Bulawayo, όπου και παρουσιάζεται στις 23 Οκτωβρίου 1943. Η τοποθέτησή του εκεί υποδήλωνε ότι ο Καρβέλης θα συνέχιζε την καριέρα του σε πολύ-κινητήρια αεροπλάνα και όχι καταδιωκτικά. Πράγματι στις 25 του μηνός ο νεαρός χειριστής πετάει για πρώτη φορά με το δικινητήριο Oxford P6867 και εκπαιδευτή τον Ανθυποσμηναγό (Ι) Wadhams. Μέχρι και τις 9 Νοεμβρίου πραγματοποίησε 8 ακόμα πτήσεις με διάφορους εκπαιδευτές μεταξύ των οποίων και ο Επισμηναγός (Ι) Μητσάκος. Στις 10 του μηνός αφού αξιολογήθηκε πρώτα από τον Επισμηναγό (Ι) Saxby πέταξε το solo του στον τύπο, με το  Oxford V3336. Μέχρι και τις 15 Μαρτίου 1944, όποτε ολοκλήρωσε το Νο. 23 SFTS, ο Καρβέλης συμπλήρωσε 155 ώρες και 15 λεπτά ημερήσιων πτήσεων και 21 ώρες και 20 λεπτά νυχτερινών, εκ των οποίων περίπου οι 70 και 10 αντίστοιχα solo. Οι πτήσεις πλέον αφορούσαν όχι μόνο το χειρισμό του αεροπλάνου ή βασικούς ελιγμούς αλλά πτήσεις σε χαμηλό ύψος, πτήσεις δι’ οργάνων, πτήσεις μακράς ναυτιλίας αλλά και πτήσεις εκπαίδευσης βομβαρδισμού από μέσα και χαμηλά ύψη. Επίσης δεν έλειψαν οι πολλές ώρες εξάσκησης στον εξομοιωτή τύπου Link και οι συνεχείς αξιολογήσεις από τους εκπαιδευτές του, συμπεριλαμβανομένων και άλλων από την ΕΒΑ όπως οι Κυριαζής, Χανδρινός, Ευαγγελινός και Ανθυποσμηναγός (Ι) Κυρτάτος. Στα τέλη Νοεμβρίου 1944 μετατίθεται στην Νο.70 ΟΤU στην οποία περνά από βασική εκπαίδευση των συστημάτων του Baltimore πετώντας περί τις 14 ώρες με αυτά, χωρίς όμως να αξιολογηθεί ως χειριστής. Επανέρχεται στις πτήσεις στις 30 Μαΐου 1945 ως δεύτερος πιλότος με την Νο. 1330 Conversion Unit η οποία είναι εξοπλισμένη με C-47 Dakota, πετώντας για πρώτη φορά με το C-47 DF808. H Μοίρα εκτελεί αποστολές μεταφορών και καθήκοντα συνδέσμου μεταξύ των Μονάδων της RAF στην Βόρεια Αφρική και την Νότια Ευρώπη ενώ παράλληλα εκπαιδεύει πληρώματα στο θρυλικό μεταγωγικό αεροπλάνο. Και εδώ ο Καρβέλης θα έλθει σε επαφή με αξιωματικούς της ΕΒΑ όπως ο Υποσμηναγός (I) Ηγουμενάκος, ο Σμήναρχος (Ι) Αθανασούλιας οι οποίοι εκπαιδεύονται εκεί και στων οποίων την εκπαίδευση συμμετέχει ως μεταφραστής, εντός του αεροπλάνου. O Ελληνοαιγύπτιος αεροπόρος θα παραμείνει στην Μοίρα μέχρι και τις 2 Ιουλίου 1945, όποτε και απαλλάσσεται από τη υπηρεσία στην ΕΒΑ/RAF. Στις 8 Δεκεμβρίου 1946 νυμφεύεται την ομογενή Κλεοπάτρα Φώσκολου με καταγωγή από την Τήνο και αποκτούν τα παιδιά τους, τον Νέστωρα και την Χριστιάνα. Εργάσθηκε στην επιχείρηση του  πατέρα του στην εμπορία ειδών καπνιστού,  με εισαγωγές από  Ευρώπη και Αμερική και την πώλησή τους σε δύο ιδιόκτητα καταστήματα σε κεντρικά σημεία  του Καΐρου. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε επί Νάσερ, όπως άλλωστε και χιλιάδες άλλοι Αιγυπτιώτες ομογενείς παρέμεινε στην χώρα του Νείλου και επέμεινε παρά τα συνεχή προβλήματα. O Νάσερ είχε απαγορεύσει τις εισαγωγές για να μην γίνεται εκροή συναλλάγματος ενώ οι εθνικοποιήσεις που επέβαλε για το καλό της πατρίδας του επηρέασαν πολλούς από τους Έλληνες ομογενείς. Τα καταστήματα όμως κράτησαν γιατί ήταν σε κεντρικά σημεία του Καΐρου και έτσι ο Καρβέλης με την οικογένειά του παρέμειναν στην Αίγυπτο σε αντίθεση με πάρα πολλούς Έλληνες που εγκατέλειψαν την Αίγυπτο σε δύο κύματα, πρώτα το 1956 και στη συνέχεια το 1962.  Ο δραστήριος ομογενής διετέλεσε επίσης Πρόεδρος της Ελληνικής  Κοινότητας του Καΐρου. Το 2004 επαναπατρίστηκε έχοντας εκκαθαρίσει την περιουσία του στην Αίγυπτο και επέστρεψε στην Ελλάδα. Απεβίωσε στις 18 Δεκεμβρίου 2015 στην Λήμνο, έχοντας κάνει το χρέος του προς την Πατρίδα στις δύσκολες ώρες του Β´ΠΠ, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα στα όπλα.

Carvellis 10
Ο Χαρίλαος Καρβέλης ποζάρει περήφανα, φέροντας την πουλάδα του ιπταμένου στο στήθος. (Αρχείο Οικογένειας Καρβέλη)
Carvellis 4
Στο cockpit ενός Baltimore της Νο.70 Μοίρας Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης (Νο. 70 Operational Training Unit - ΟTU). (Αρχείο Οικογένειας Καρβέλη)
Carvellis 12
O Χαρίλαος Καρβέλης σε βόλτα στο κέντρο του Καΐρου με άλλους συναδέλφους του από την ΕΒΑ. (Αρχείο Οικογένειας Καρβέλη)
Το De Havilland DH.82A Tiger Moth ‘680’ της Νο.28 EFTS ήταν το εκπαιδευτικό με το οποίο ο Carvellis πέταξε την έκτη πτήση του κατά τη διάρκεια της αρχικής του εκπαίδευσης και είχε το χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα με μια κόκκινη καρό λωρίδα στην άτρακτο. Το ‘680’ είχε μια περιπετειώδη καριέρα όταν προσγειώθηκε πάνω στο De Havilland DH.82A Tiger Moth 84062 στο RAF Mount Hampden του Mashonaland West Province της Νότιας Ροδεσίας στις 14 Μαΐου 1942. Το τελευταίο κρίθηκε πέραν πάσης επισκευής, αλλά το ‘680’ επισκευάστηκε και επέστρεψε στις πτήσεις. Πολύ λίγα ακόμη είναι γνωστά για αυτό το αεροσκάφος, εκτός από το ότι κατασκευάστηκε από την DH Australia στο Bankstown στο Sydney το 1941 και ότι ο σειριακός αριθμός προήλθε από το MSN (DHA.680). Το Tiger Moth ‘680’ πιστεύεται ότι διαλύθηκε τον Δεκέμβριο του 1943 καθώς το «σκληρό» κλίμα είχε το τίμημά του και τελικά όλες οι Τίγρεις με πάνω από 2.000 ώρες διαλύθηκαν το 1943.(Profile by Bertrand Brown, further info by https://aviation-safety.net/wikibase/276561 )

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΟΙΚ. ΚΑΡΒΕΛΗ

Carvellis 5
Carvellis 9
Carvellis 2
Carvellis 1
Carvellis 3
Carvellis 7
Carvellis 12
H δερμάτινη κάσκα του Χαρίλαου Καρβέλη διασώζεται μέχρι σήμερα. (Ηλίας Κότσαλης)
Carvellis 8
Carvellis 11

SOURCES

 

We would like to express our thanking to Charilaos Carvellis family and speciffically Mr. Nestor Carvellis as well as the aviation artist John Wynne who gave us permission to use his lovely painting, showing the Tiger Moth '680' in flight. Also Ioannis Liarakos for letting us know about the story of Charilaos Carvellis and Ilias Kotsalis who introduced first the Greek Egyptian pilot to the Greek public, though an article he wrote for the Lemnos News newspaper.

 

1.  Personal Correspondence of Dimitris Vassilopoulos with Mr. Nestor Carvellis and Christiana Carvellis. 

2.  Charilaos Carvellis logbook.

3.  Iστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος Δ'.

3.  http://rhodesianheritage.blogspot.com/2013/10/mount-hampden-28-elementary-flying.html

4.  https://aviation-safety.net/wikibase/276561